5. DALGADA YATIRIM
Borsalarda yatırım yapanlar Elliot Dalga Teorisini de, Dow Teorisini de mutlaka duymuştur. Her iki teoride de, piyasaların trendler halinde hareket ettiği varsayılır. Dow teorisinde sadece trend yönündeki aşamalara atıfta bulunulur. Ters yöndeki hareketler trend olarak adlandırılmaz. Halbuki Elliot dalga teorisinde hem trend yönündeki akımlar, hem de ters yöndeki akımlar dalga olarak adlandırılır ve sayılır. Dow teorisinde trend yönünde birikim, çıkış ve dağıtım aşamaları söz konusu iken, Elliot Dalga Teorisi, trend içinde 3’ü atılım, ikisi düzeltme olmak üzere, 5 dalga olduğunu varsayar.
Yukarıda, BİST 100’ün logaritmik bazlı aylık grafiğinde, kırmızı yazı ve işaretler, Dow teorisine göre oluşan aşamaları, yeşil yazı ve işaretler, Elliot Dalga Teorisine göre oluşan trend ve dalga sayımlarını gösteriyor. Bulunduğumuz seviyeler her iki teoriye göre de 2001’den beri oluşan yükselen trendin sonlarına yaklaştığımızı gösteriyor. Öncelikle grafiğin aylık olduğunu hatırlatmak gerek. Yani grafik üzerindeki her bir fiyat çubuğu bir ayın içindeki bütün işlemleri gösteriyor. 12 çubuk bir yıllık işlem demek. Grafiğe bakıldığında Elliot Dalga Teorisine göre, 2001’den beri süren 5.ana dalga içinde,1,2,3 ve 4. dalgaların sona erdiği görülüyor. 2014’lerde başlayan 5.dalga ise halen devam ediyor. Bu dalga içinde 5.minör trend olabilecek bir atılım dalgası veya çıkış trendi oluşumu daha izleyeceğiz. Ama öncesinde 4.minör trendin dip oluşumunu görmek gerek. 2001’den başlayan kırmızı trend çizgisi şimdilik endekse destek sağlıyor. Ancak olası şekilde uzun vadeli trend çizgisinin aşağı yönde kırılması 84,000-85,000’lere doğru bir geri çekilme yaşanabileceğini gösteriyor.
Beşinci dalgalar bir çıkış trendinin son aşamasıdır. Bu nedenle diğer dalga yapılarından farklılık gösterir. Sadece teknik özellikleriyle değil, arkasındaki piyasa ve yatırımcı davranışlarıyla da. Şimdi 5.dalga özelliklerine şöyle bir göz atalım.
-Beşinci dalga çok güçlü ataklarla gelişiyor ise, kısa sürede sivri zirveler görülme olasılığı güçlüdür. Ancak içinde bulunduğumuz etap, 1987’den beri devam eden, yaklaşık 30 yıllık trendin de zirvesi olacağı için uzun süreli ve iç içe geçmiş çoklu zirveler formasyonları oluşturabilecek bir yapı gelişebilir. Bu da yukarıda bahsedilen 5.ana dalganın içindeki 5.dalganın 5.minör trendinin zirveyi yani 120,000’leri yukarı kırma olasılığını zayıflatıyor.
-Beşinci dalgada piyasaya girebilecek bütün alıcı ve satıcılar piyasaya gelmiş, dışarıda yeni alım yapacak yatırımcı kalmamıştır. Gerçekten de parasal genişleme döneminde merkez bankalarınca piyasaya sürülen paralar, sadece hisse senetleri piyasalarında değil, konutta, emtia ve mal piyasalarında da şişkinliğe neden oldu. Parasal genişleme döneminden çıkmak için ilk önce FED geri alım programına başladı. Aralık 2018’den itibaren Avrupa Merkez Bankası da parasal genişlemeye son verecek. Yani ufukta hisse senedi piyasalarına akacak yeni kaynak görünmediği gibi, Merkez Bankalarınca piyasadan para çekiliyor.
-Beşinci dalgalar hisselerin reel değeriyle, piyasa fiyatları arasındaki marjın en geniş olduğu dönemlerdir. Ekonomilerin büyüme dönemlerinde hisselerin gerçek değeri, piyasa fiyatını arkadan takip eder. Ancak daralma veya küçülme döneminde hisselerin reel değeri ile piyasa fiyatı yakınlaşır. Hatta reel değerin altına gerilemeler görülür. Bu nedenle içinde bulunduğumuz dönemde piyasa fiyatlarının en azından hisselerin gerçek değerine doğru geri çekilmesi beklenebilir.
-Beşinci dalgalar küçük yatırımcıların uzun vadeli yatırımcıya dönüştüğü dalgalardır. Bu dalga içerisinde alım yapan küçük yatırımcıların çok büyük bir kısmı, satış fırsatlarını değerlendiremeyecek veya satma fırsatı bulamayacaktır. Elinde hisse senediyle kalan küçük yatırımcı, büyük olasılıkla hisseleri zararına satmak zorunda kalacak, bir sonraki çıkış dalgasını bekleyemeyecektir.
