BES’TEN NASIL MAAŞ ALINIR

Bilindiği gibi BES’te 10 yılı ve 56 yaşını tamamlayanlar emeklilik hakkını kullanabiliyor. Mevzuatta, sistemden emekli maaşı almanın iki yolu bulunuyor. Bunlardan birincisi; birikimin halen sistemin içinde kalmaya devam ettiği ‘programlı geri ödeme’ seçeneği. Diğeri ise aslında bir tür hayat sigortası olan ve birikimin bireysel emeklilik sisteminin dışına aktarıldığı ‘yıllık gelir sigortası’ seçeneği. Bu iki seçenekten yıllık gelir sigortasında yüksek enflasyon nedeniyle ürün sunulamıyor. Geriye belli bir program dahilinde maaş alma seçeneği kalıyor. Bu seçenek dahilinde maaş almak isteyen katılımcıların birikimleri hiçbir kesinti uygulanmadan emeklilik gelir planına aktarılıyor.  Gelin, bu hafta bireysel emeklilik sisteminde emeklilik hakkı kazananların sistemden emekli maaşı alabilmesinin yol ve yöntemlerini inceleyelim.

EMEKLİLİK GELİR PLANI

Emeklilik hakkı kazanıldığında katılımcılar birikimlerinin tamamını nakit olarak çekme hakkına sahip. Birikiminin tamamını nakit olarak alıp çıkan katılımcıların sistemle herhangi bir bağı kalmıyor. Diğer yandan isteyen katılımcılar birikimlerini emeklilik gelir planına aktararak; aylık, 3 aylık, 6 aylık, yıllık maaşlar şeklinde de geri ödeme alabiliyor. Bu durumda katılımcılar sistem içinde kalıyor ve birikimler tercih edilen fonlar aracılığıyla para ve sermaye piyasalarında değerlenmeye devam ediyor.

EMEKLİLİK GELİR PLANI ÖZELLİKLERİ

- Emeklilik gelir planına geçildiğinde katkı payı ödenemiyor dolayısıyla devlet katkısı alınamıyor.

-Emeklilik gelir planı kapsamında ödenecek asgari maaş tutarı aylık brüt asgari ücretin yüzde 25’inden az olamazken, başlangıçtaki maaş ödeme süresi de 3 yıldan az olamıyor. Öyleyse emeklilik gelir planı için belli bir birikim tutarı gerekiyor, denilebilir. Alınacak maaş tutarı brüt asgari ücretin %25’inden az olmayacaksa ve en az 3 yıl maaş ödemek gerekiyorsa katılımcıların emeklilik gelir planına geçebilmek için 2023 rakamlarıyla en az 120,726 lira birikiminin olması gerekiyor.

-Emeklilik gelir planı kapsamındaki katılımcılar istediği zaman birikimlerinin tamamını veya bir kısmını geri alabiliyor. Katılımcıya ödenen birikimlerden sadece yüzde 5 stopaj kesintisi yapılabiliyor.

-Emeklilik gelir planlarında giriş aidatı ve yönetim gider kesintisi uygulanmıyor.

-Emeklilik gelir planına geçen katılımcılar kendi BES şirketlerinin sunduğu fonlarla fon dağılım değişikliği, aktarım, haciz ve rehinden muafiyet gibi haklarını kullanmaya devam ediyor. Ancak BEFAS’tan başka şirketlerin fonlarından seçim yapamıyor.

-Emeklilik gelir planı sadece sözleşme yıldönümlerinde değiştirilebiliyor. Ancak maaş ödeme periyodları ve maaş tutarı yılda iki kez değiştirilebiliyor.

-Emeklilik gelir planındaki katılımcılar dilediği zaman maaş almaya ara verebiliyor. Bu durumda hak kazanılan maaş, birikimlerin üstüne eklenerek fonlarda değerlendirilmeye devam ediyor. Katılımcı dilediği zaman tekrar maaş almayı tercih edebiliyor.

-Emeklilik gelir planına geçen katılımcının vefatı halinde, birikimleri belirlenen lehdar veya yasal varislere yüzde 5 stopaj kesintisi sonrası nakit olarak ödeniyor. Lehdar veya varislere maaş ödemesi yapılmıyor.

EMEKLİLİK GELİR PLANINDA SEÇENEKLER

Emeklilik gelir planında ne kadar süre veya ne miktarda maaş alınacağına katılımcı kendisi karar veriyor. Katılımcılara iki seçenek sunuluyor:

1-Belli bir miktarda maaş almak: Katılımcılar yılda 2 kez belirlenen maaş tutarını değiştirebiliyor. Maaş ödemesine başlangıçta en az 3 yıl olmak üzere, sistemdeki birikimler tükenene kadar devam ediliyor. Aksine bir talep yoksa maaşta her yıl, TÜFE oranı kadar artış yapılıyor.

 2-Belli bir süre maaş almak: Katılımcı üç yıldan az olmamak üzere kaç yıl maaş almak istediğine kendisi karar veriyor. Katılımcının birikimi tercih edilen süreye bölünüyor. Örneğin, 10 yıl boyunca aylık maaş almak isteyen katılımcının birikimi 120 aya bölünüyor. Her sözleşme yıldönümünde katılımcının birikimi ödeme yapılacak ay sayısına bölünerek, o yıl ödenecek maaş belirleniyor.  Ödenecek maaş tutarı brüt asgari ücretin %25’inin altına düşerse, süre kısaltılıyor.

GÖKHAN ÖZÜM/BNP PARİBAS CARDİF CMO (PAZARLAMA VE SATIŞ GRUBU BAŞKANI)

Emeklilik Gelir Planları, sadece bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkını kazanan katılımcılara sunuluyor. Emeklilik birikimlerinin Emeklilik Gelir Planı'na aktarılması ile programlı geri ödeme süreci başlıyor. Programlı geri ödeme sürecinde tercih edilen sıklıkta, düzenli geri ödemeler yapılırken, acil nakit ihtiyaçlarında ise ek olarak toplu geri ödemeler talep edilebilir.

Birikimlerin düzenli olarak geri alınmasını sağlayan Emeklilik Gelir Planı'nın katılımcılarımız için diğer yatırım araçlarında olmayan önemli avantajları bulunuyor. Bunlardan ilki sunduğu düzenli gelir imkânı. Emeklilik planları ile uzun yıllar yapılan tasarruflar, toplu olarak geri alındıktan sonra doğru yönetilmediği taktirde kısa süre içinde erime riski taşıyor. Bu riske karşı gelir düzenleyici olarak sunulan Emeklilik Gelir Planı'nda geri ödeme tutarı ya da süresi ihtiyaca göre ayarlanarak, yapılan projeksiyonlarla geri ödemelerin ne kadar süre boyunca veya ne kadar tutar ile yapılacağı plan başlangıcında belirleniyor. Çok önemli diğer bir avantaj da katılımcılarımızın birikimlerinin sürekli nemalanıyor ve değerlerinin yüksek getirili ve vergi avantajlı fonlarda artıyor, olması. Emeklilik fonları profesyonel fon yöneticilerimizin denetimi ile değer kazanarak büyümeye devam ediyor. Emeklilik Gelir Planı, şeffaf ve güvenilir yapısıyla da avantaj sağlıyor. BNP Paribas Cardif Türkiye olarak, Emeklilik Gelir Planı'mızı katılımcılarımızın değişen ihtiyaçlarına göre esnek olarak tasarladık. Katılımcılarımız, ödeme tutarı, ödeme sıklığı veya planın diğer seçenekleri arasında değişiklikler yapabildikleri gibi, düzenli geri ödemelerin yanı sıra acil nakit ihtiyaçlarında da ek toplu geri ödemeler alabiliyorlar. Birikimlerin tamamına ihtiyaç duyulması halinde de yatırım getirisi üzerinden %5 stopaj kesintisi ile plandan ayrılabiliyorlar.