Emeklilik için gerekli şartları taşıyan (sistemde 10 yılı tamamlayan ve 56 yaşını dolduran) ve emeklilik hakkını kullanmak isteyen katılımcıların seçenekleri nelerdir? Birikimlerini nasıl değerlendirebilirler? Öncelikle sistemde emeklilik hakkı kazandıysanız, sistemin en rahat, en özgür yatırımcıları artık sizsiniz. Sizin için bundan sonra yok kesintiydi, yok devlet katkısını alamayacağım, tasası olmayacak.
1-Katılımcının tek bir sözleşmesi varsa ve sistemde 10 yıl ve 56 yaşını tamamlamışsa, katılımcı emeklilik hakkını şu seçeneklerde kullanabilir:
-Sistemde kalmaya devam edebilir. Emeklilik hakkı kazanmak, sistemden hemen çıkmayı gerektirmiyor. Özellikle parasını sermaye piyasasında, yatırımda, değerlendirmeyi düşünenler için BES fonları hemen hemen TEFAS fonları kadar çeşitlendirmeye olanak veriyor. Eğer bu parayı ev, araba, yada başka bir ihtiyacı karşılamak için kullanmayacaksanız, sistemde kalmaya devam edebilir ve yatırdığınız katkı payları karşılığında da devlet katkısı alabilirsiniz. Olur da, katkı ayı ödemek ağır geliyorsa, bulunduğunuz şirketteki en düşük katkı payı ödenen plana geçin. Ya da hiç katkı payı ödemeyin. Fonlarınızı yönetin.
-Birikimlerinin tamamını alarak sistemden çıkabilir. Diyelim ki; başınızı sokacağınız bir eviniz yok. Öyleyse öncelikli olarak konut ihtiyacını gidermeye bakmalısınız. Buradaki birikim ev alma için de kullanılabilir başka bir ihtiyaç için de. Tabi ki, bu durumda öncelikli olan ihtiyacınızın giderilmesidir.
-Birikimlerinin bir kısmını veya tamamını ‘Emeklilik Gelir Sözleşmesine’ aktararak sistemden maaş almayı tercih edebilir. Emeklilik gelir sözleşmesi demek, halen sistemin içinde olduğunuz ama artık katkı payı ödeyemediğiniz ve devlet katkısı alamadığınız bir BES planındasınız demektir. Birikimleriniz yine sizin seçtiğiniz fonlarda değerlenecek, fonlarınızı değiştirebilecek, başka şirkete aktarım yapabileceksiniz. Aylık maaş ödemeleriniz yetmediğinde toplu para çekebilecek, istediğiniz zaman da paranın tamamını alıp, sistemden çıkabileceksiniz.
https://www.zeynepcandanaktas.com/blog/2023/9/7/besten-nasil-maas-alinir
-Birikimlerinin bir kısmını veya tamamını yıllık gelir sigortasına aktarabilir. Bunun için BES şirketleriyle görüşüp, teklif almanız iyi olur. Çünkü yıllık gelir sigortası mevzuatta var ama uygulamada yok.
-İhtiyaç halinde kısmi çekim haklarını kullanabilir.
Diyelim ki emeklilik birikimiyle ev almak istiyorsunuz. Paranızın tamamını çekerek sistemden çıkmak yerine kısmi çekim hakkını kullanarak evinizi alabilirsiniz. Kısmi ödemede devlet katkılarından da çekim hakkı olduğu için aslında alacakları para birikiminin %50’si değil, daha fazla bir orana tekabül edecektir. Kısmi ödeme alan katılımcılar bir taraftan sözleşmesinden kaynaklanan haklarını kullanmaya devam edecek, katkı payı yatırıp devlet katkısı alacak, bir taraftan da BES dışına para aktararak, dış dünyadaki ihtiyaçlarını giderebilecektir. Ancak, kısmi ödeme alan katılımcılar, sistemden 3 yıl süreyle ayrılmayacaklarına dair sözleşme imzalamak zorundadırlar.
2-Sistemde birden fazla sözleşmesi olanlar, için de aynı emeklilik seçenekleri geçerli. Ancak birden fazla sözleşmesi olanların sözleşme birleştirme hakları var. İsterlerse, tek bir sözleşmeden, isterlerse de sözleşmelerinin hepsini veya bir kısmını birleştirerek emeklilik hakkını kullanabilirler. Dilediği sözleşmelerini de birleştirme işlemine dahil etmeden, kalanları sistemde açık tutabilir.
Bu durumda sistemde açık bıraktığı sözleşmelerine katkı payı ödemeye devam ederek, devlet katkısı da alabilir. Ama devam eden sözleşmelerinde emeklilik hakkı kazanabilmesi için yeniden, en az bir sözleşmesinde, 10 yılı tamamlaması (56 yaşını zaten tamamladığı için) gerekir.