DEVLET KATKLARINDA FAİZLİ/FAİZSİZ FARKI

Dec 10

Dec 10 DEVLET KATKLARINDA FAİZLİ/FAİZSİZ FARKI

2013 yılında bireysel emeklilik sisteminde uygulanmaya başlanan %30 devlet katkısı, sistemin gelişip büyümesinde önemli rol oynadı. Halen de en önemli cazibe unsurlarından birisi. Gelgelelim, aradan geçen yıllarda devlet katkısı fonlarının ortalama getirisi diğer fonlara göre de, enflasyona göre de zayıf kaldı. Bu da giderek katılımcıların şikayetine, devlet katkısının bir cazibe unsuru olarak görülmemesine neden oluyor. Hatta devlet katkılarını katılımcıların dilediği fonlarda değerlendirmesi gerektiğini dile getirenler çoğaldı. Gelin bakalım, devlet katkılarının getirileri ile ilgili şikayetlerde haklılık payı var mı? Devlet katkısı fonlarında hangileri kazandırırken, hangileri enflasyona yenilmiş?

Devlet katkısı fonları Türk Lirası cinsinden varlıklara yatırım yapıyor. Faizli olanların portföyünün en az %50’si TL cinsi kamu borçlanma araçlarında (tahvil, bono, gelir ortaklığı senedi, kira sertifikaları, VDMK vb) değerlendiriliyor. En az %30’u BIST 30, BIST Likit Banka, BIST Banka Dışı Likit 10 ve BIST Katılım 30 endekslerindeki paylarda ya da BIST 100, BIST Sürdürülebilirlik Endeksi, BIST Kurumsal Yönetim Endeksi ve Borsa İstanbul A.Ş. tarafından hesaplanan katılım endekslerindeki paylarda değerleniyor.

Portföyün geriye kalanında en fazla %20 oranında TL cinsinden katılma hesabı, mevduat bulunabilir. TL cinsi kamu borçlanma araçları, repo-ters repo ve Takasbank Para Piyasası işlemleri yer alabilir.

16/12/2021 tarihinde yapılan SPK karar değişikliği ile faizsiz katkı fonları için (Katılım Katkı Fonları) karşılaştırma ölçütü;

-%60 BIST-KYD KAMU KİRA SERTİFİKALARI ENDEKSİ + %20 BIST KATILIM 100 GETİRİ ENDEKSİ + %15 BIST KATILIM 30 GETİRİ ENDEKSİ + %5 BIST-KYD 1 AYLIK KAR PAYI (TL) ENDEKSİ

Faizli devlet katkısı fonları için karşılaştırma ölçütü;

-%30 BIST-KYD DİBS UZUN ENDEKSİ + %30 BIST-KYD DİBS ORTA ENDEKSİ + %20 BIST 100 GETİRİ ENDEKSİ + %15 BIST 30 GETİRİ ENDEKSİ + %5 BIST-KYD 1 AYLIK MEVDUAT (TL) ENDEKSİ

KATKI FONLARI/KATILIM KATKI FONLARININ GETİRİLERİ (15/04/2025)

Önce yıllık getiriler: TÜFE %38, BİST 100 %-2, Dolar/TL %17, Gram Altın %59 (Veriler Fonbul’dan)

Faizli/Faizsiz devlet katkısı fonlarında 3 yıllık getiriler: TÜFE %250, BİST 100 %280, Dolar/TL %160, Gram Altın %326

Faizli/Faizsiz devlet katkısı fonlarında 5 yıllık getiriler: TÜFE %556, BİST 100 %889, Dolar/TL %451, Gram Altın %1108

Faizli/Faizsiz devlet katkısı fonlarında 10 yıllık getiriler: TÜFE %1058, BİST 100 %1065, Dolar/TL %1308, Gram Altın %3687

Devlet katkısı fonlarının faizsiz ve faizli seçeneklerde ciddi getiri farkının oluştuğu yukarıdaki tabloda görülüyor. Faizli seçenekte en az %50 oranında kamu borçlanma araçlarına yatırım yapan devlet katkısı fonları, faizsiz seçenekte de kamu kira sertifikalarına yatırım yapıyor. Aslında devlet tahvili ve kira sertifikaları arasında getiri farkı yok. Açıkçası tabloda görülen getiri farkı faizli devlet katkısı fonlarının tuttuğu uzun ve orta vadeli yatırım araçlarından kaynaklanıyor gibi görünüyor. Faizsiz devlet katkısı fonlarında vadeye bağlı bir baz etkisi bulunmuyor. Kısa vade ve uzun vade arasında ne fark var, derseniz; enflasyonist ortamda vadelerin kısa olması her zaman daha iyidir. Portföye daha yüksek faizlerden veya getiri oranlarından varlık dahil etme olanağı bulunuyor. Bu da portföyün getirisinin enflasyonu daha yakından takip etmesini sağlıyor..

*22 Ocak 2022 Cumartesi ve 31727 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Kanunu’nda yapılan değişiklik ile devlet katkısı %25’ten %30 çıkarıldı.

Leave a comment

Zeynep Candan Aktaş

Bireysel emeklilik, benim için çalışma hayatı boyunca farkında olmadan temellerini attığım, sistem uygulanmaya başlayınca, tam da bu temellerin üstüne oturan bir yapı. Amacım ne sistemi yermek ne de övmek. Ama şunu biliyorum: Bizim gibi ülkeler dünyanın para bolluğuna boğulduğu geçtiğimiz 15-20 yılı yatırım yerine, tüketerek geçirdi. Borcu olmayanlar neredeyse parmakla gösterilir oldu. Önümüzdeki dönem bu borçların ödenme zamanı gelecek. Ancak biz halk olarak tasarruf yapmıyoruz, yapamıyoruz. Bunun nedenleri farklı olsa da gerçek şu ki, artık biriktirmek zorundayız. Bu bireysel emeklilik yoluyla olur, şahsi yatırımlarla olur, altın alarak olur, bankada mevduat yoluyla olur, dövizle olur… Herkesin kendi tercihi. Ben burada bireysel emeklilik sistemi içindekilerin sistemi tanımasını, sistemden nasıl daha fazla verim alabileceğinin yollarını, katılımcının lehine ve aleyhine olabilecek gelişmeleri yazmak, duyurmak istiyorum. Bu arada katılımcılar da sistemle ilgili düşüncelerini, sistemden beklentilerini, kendileri için olumlu ve olumsuz yönleri, merak ettikleri soruları yazarlarsa, bunları tartışırız, elimizden geldiğince sorulara cevap veririz ve en önemlisi belki ilgililere, yetkililere sesinizi duyurabiliriz.

Teknik analiz ise daha Türkiye’de teknik analizin ‘T’si ortalarda yok iken, kareli defter yapraklarını birbirine ekleyerek oluşturduğum grafiklerle başladı. 1990’dan beri fiyatların hareketini merak ediyorum ve anlamaya çalışıyorum. Bunun için okuyor, araştırıyor ve bildiklerimi piyasada test ediyorum. Kazandığım da oluyor, kaybettiğim de. Ancak artık şunu net olarak biliyorum, piyasalarda kazanmanın tek yolu kendinizi tanımak ve kendi kapasitenizde riskler alabilmektir. Kapasitenizi aşan risk sizi uyutmaz, kapasitenizin altındaki risk de kazandırmaz. Bu dengeyi kurabilir, üstüne de teknik analiz yöntemlerini uygulayarak alım-satım zamanlarını ve fiyatlarını öngörebilirseniz, kazanmamanız için bir sebep kalmaz.

Yaklaşık 20 yıldır ekonomi dergilerinde, gazetelerde piyasaya ilişkin öngörüler, gerçekleşmeler, teknik analiz grafikleri üzerinden yorumlar yazıyorum. Bunlar arasında Trend Dergisi, Yeni Yüzyıl, Radikal, Ekonomik Bülten, Tekborsa, Gazete Vatan, Milliyet, gibi birçok dergi ve gazete var. Halen bireysel emeklilik ile ilgili yazılarım Para Dergisinde, Teknik analiz ile ilgili yazılarım Ekonomist dergisinde yer alıyor.

Ayrıca teknik analiz ve bireysel emeklilik alanında gerek sınıf içi gerek internet üzerinden eğitimler veriyorum. www.borfin.com.tr adresinde başlangıç düzeyinde teknik analiz eğitimim ve bireysel emeklilik eğitimlerim mevcuttur.